018. Επιστολή Μοτσενίγου
Ο κόμης Γεώργιος Μοτσενίγος ήταν ο πληρεξούσιος εκπρόσωπος του Τσάρου στην Επτάνησο Πολιτεία και καθόριζε την ασκούμενη πολιτική.
Η Γερουσία ( το Σενάτο) με τα άλλα όργανα διοίκησης υλοποιούσαν τις κατευθύνσεις στα πλαίσια υποτέλειας στην Πύλη, με αυτονομία υπό την προστασία της Ρωσίας.
Στα ΓΑΚ Αρχεία Κέρκυρας, στο Αρχείο της Ιόνιας Γερουσίας, σώζεται επιστολή του πληρεξούσιου του Τσάρου προς τους Γερουσιαστές, μέλη του Σενάτου στα τέλη του 1803.
Η επιστολή έχει ενδιαφέρον γιατί :
*αφορά στον τόπο εγκατάστασης των προσφύγων Σουλιωτών,
*δείχνει τον τρόπο άσκησης διπλωματίας απέναντι στον Αλή
*παρέχει στοιχεία για προβληματισμό γύρω από την χρονολόγηση των συμβάντων στο Σούλι.
Η επιστολή έχει ημερομηνία 13/ 25 Δεκέμβρη 1803, δηλαδή αναγράφεται και στα δύο ημερολόγια αποκλείοντας οποιαδήποτε σύγχυση, ακολουθώντας τον τρόπο που προτιμά η Ρωσική αλληλογραφία της εποχής.
Ο Μοτσενίγος υποδεικνύει στο Σενάτο να απαντήσει σε αίτημα του Αλή με τρόπο που δεν θα διαταράξει τις τότε καλές Ρωσοτουρκικές σχέσεις.
Ενώ θα δηλώνει ότι δεν θα δοθεί στους Σουλιώτες άσυλο στα νησιά, ταυτόχρονα, προβάλλοντας το άτοπο του να μην σεβαστεί ο Αλή το μπουγιουρντί του Βελή προς τους Σουλιώτες για το ελεύθερο να πάνε στην Πάργα, να υπερασπιστεί το Σενάτο την παραμονή τους στην Πάργα .
Ο Μοτσενίγος λοιπόν ζητεί να αξιοποιηθεί διπλωματικά η δηλούμενη, σε επιστολή από τον ίδιο τον Αλή, παρασπονδία στην τήρηση του όρου περί ελεύθερης εγκατάστασης των Σουλιωτών στην Πάργα.
Το αντίγραφο αυτής της επιστολής του Αλή προς τους Παργινούς, όπου εκφράζει την διάθεση του να αγνοήσει το μπουγιουρντί του Βελή περί ελεύθερης εγκατάστασης των αποχωρούντων Σουλιωτών στην Πάργα, φέρει ημερομηνία 17 Δεκέμβρη χωρίς ένδειξη ημερολογίου.
Κοινοποιήθηκε και αυτή από τους Παργινούς στο Σενάτο στην Κέρκυρα μαζί με το αίτημα για στήριξη απέναντι στις απειλές του Αλή στις 18 Δεκέμβρη (Ιουλιανό).
Από τα περιγραφόμενα στο αίτημα γεγονότα πρέπει να θεωρηθεί ότι η 17η Δεκέμβρη της επιστολής Αλή είναι επίσης στο Ιουλιανό ημερολόγιο.
Απόκεινται και οι δύο επιστολές στα ΓΑΚ/ Αρχεία Κέρκυρας και έχουν δημοσιευθεί από τον Δ. Σάρρο στα Ηπειρωτικά Χρονικά του 1926.
Αν όντως ήταν στο Ιουλιανό ημερολόγιο δεν θα μπορούσε να την σχολιάζει ο Μοτσενίγος στις 13/25 Δεκέμβρη και άρα πρέπει να υπήρξε και άλλη προγενέστερη της 13ης Δεκέμβρη εκδήλωση προθέσεων του Αλή απευθείας στον Μοτσενίγο, αν όχι για αγνόηση της έγκρισης του Βελή τουλάχιστον για μη εγκατάσταση στην Πάργα.
Επειδή όμως έτσι δημιουργείται και χρονικό κενό πολλών ημερών ανάμεσα στα γεγονότα της συνθηκολόγησης και αποχώρησης, και αν δεν υποεκτιμάται σοβαρά η διάρκεια της μετακίνησης από Σούλι για Πάργα, δεν πρέπει να αποκλείεται τελείως και το ενδεχόμενο λάθους στον προσδιορισμό του χρησιμοποιούμενου ημερολογίου στο αίτημα της 18ης Δεκέμβρη, των Παργινών προς το Σενάτο.
Αν ο χαρακτηρισμός “Ε.Πλ.” που δηλώνει Ιουλιανό ημερολόγιο γράφτηκε εκ λάθους , τότε η χρονική εξέλιξη των γεγονότων φαίνεται πιο κατανοητή αλλά και σύμφωνη και με τις άλλες πηγές όπως ο Ρομιέ και η ενθύμηση της Σωπικής.Το ζήτημα μένει ανοικτό.
Η επιστολή είναι γραμμένη στα ιταλικά και παρουσιάζεται στη συνέχεια η μετάφραση της στα ελληνικά :
Εξοχότατοι πληροφορηθείς ότι η Α. Υ. ο βεζίρης Αλή πασάς έχει απευθυνθεί στην κυβέρνηση αυτής της Δημοκρατίας προκειμένου να μοιραστεί τους λόγους που τον έχουν οδηγήσει να δράσει εναντίον των Σουλιωτών εκφράζοντας ταυτόχρονα την επιθυμία του και επίσημο αίτημα να μη γίνουν δεκτοί οι πρόσφυγες αυτού του έθνους στο έδαφος της Δημοκρατίας, σπεύδω να κάνω γνωστό στο Σενάτο ότι ο προαναφερθείς βεζίρης ωσαύτως έχει στραφεί και σε μένα για τον ίδιο σκοπό. Έχω πιστέψει στο να τον διαβεβαιώσω για όλη την προθυμία μου να τον ευχαριστήσω και να διατηρήσω την καλύτερη αρμονία και καλή ανταπόκριση, και στο ότι πρέπει ταυτόχρονα να του παρουσιαστεί ότι ο εκ των υιών του, και διοικητής της εκστρατείας εναντίον του Σουλίου, έχει επιτρέψει επίσημα, με την διπλή του ιδιότητα, στους Σουλιώτες να καταφύγουν στην Πάργα, κάνοντας τον να παρατηρήσει τι αποτέλεσμα θα είχε σε όλα τα έθνη η παραβίαση δοσμένου λόγου από έναν υιό του και στρατηγό του στρατού του αν ήθελε αρνηθεί την εκπλήρωση του. Και στη βάση της καλής αρμονίας που υπάρχει μεταξύ της αυτοκρατορικής Αυλής μου και της Υψηλής Πύλης από την οποία εξαρτάται ο προαναφερθείς βεζίρης δεν παρέλειψα να του εκθέσω τις έντονες σκέψεις που με οδηγούν να επιθυμώ ένας τόσο σπουδαίος αξιωματούχος της Πύλης να μην παραβαίνει τους συμβατικούς νόμους που το δημόσιο δίκαιο θεωρεί απαραβίαστους και ιερούς τουλάχιστον όχι λιγότερο από τον σεβασμό επί επίσημου λόγου.
Και για να δείξω στον προαναφερθέντα βεζίρη ένα τρόπο απεμπλοκής, επίσης του πρότεινα στην περίπτωση που δεν θέλει να είναι αυτοί οι Σουλιώτες στην Πάργα να τους αφήσει να περάσουν στην Χειμάρρα.
Υποδεικνύω αυτά στο Εξοχότατο Σενάτο για να δυνηθεί να τα χρησιμοποιήσει σαν συνοδεία στην ετοιμασία απάντησης στο αίτημα του Αλή πασά, προκειμένου να τον ενημερώσει ότι δεν θα δοθεί άσυλο στους Σουλιώτες κατά πως η τάξη απαιτεί απέναντι σε έναν αρχηγό κυβέρνησης που οφείλει να δρα εντός των εντολών του κυρίου του στον οποίο είναι υποτελής η Δημοκρατία. Λόγο για τον οποίο εκτιμώ προσήκον να εισηγηθώ στο Σενάτο να αναφερθεί στην απάντηση μου, αλλά επειδή υποτίθεται ότι κάποιες οικογένειες Σουλιωτών έχουν ήδη εξαπλωθεί στο εσωτερικό του νησιού της Κέρκυρας, είναι ακριβώς η νομιμοφροσύνη της κυβέρνησης που επιβάλλει να γνωστοποιηθεί αυτή η περίσταση στον προαναφερθέντα βεζίρη Αλή πασά, βεβαιώνοντας τον ότι το Σενάτο αναμένει μόνο την απάντηση στην επιστολή του πληρεξούσιου για να στείλει τις υπόψη οικογένειες για να επανενωθούν με τις άλλες στον τόπο που θα εγκατασταθούν.
Κατά τα άλλα οφείλω να συστήσω στο Εξοχότατο Σενάτο όλη την περίσκεψη προκειμένου να υφίσταται η καλύτερη επικοινωνία με τον προαναφερθέντα ισχυρό βεζίρη ενώ μια διαφορετική συμπεριφορά θα μπορούσε υπό τις παρούσες συνθήκες να διακινδυνεύσει ουσιαστικά και εξέχοντα θέματα.
Έχω την τιμή να διαδηλώσω στο Εξοχότατο Σενάτο την έκφραση της εκτίμησης μου
Κέρκυρα 13/25 Δεκέμβρη 1803
Κόμης Μοτσενίγος
Πηγές:
Επιστολή Μοτσενίγου:ΓΑΚ Αρχεία Κέρκυρας/ ΑΙΓ/ Επτάνησος Πολιτεία Φ 22-23
Επιστολές Παργινών, Αλή: ΓΑΚ Αρχεία Κέρκυρας/ ΑΙΓ/ Επτάνησος Πολιτεία Φ 4