011. Λίγο πριν την τελική σύγκρουση, 1803
Στα αρχεία του Υπ. Εξωτερικών της Γαλλίας, στις αναφορές του γάλλου απεσταλμένου στην Επτάνησο Πολιτεία, Αλέξ. Ρομιέ βρίσκονται και οι παρακάτω πληροφορίες .
Στην αναφορά της 30ης Ιουλίου 1803 ο Ρομιέ σημειώνει:
....Ο Αλή πασάς των Ιωαννίνων, αναζητεί με όλα τα μέσα που είναι στην δύναμη του να εξοπλίσει και να οργανώσει όλους τους Τούρκους Αλβανούς της Άνω και Κάτω Ηπείρου. Επιθυμεί να πείσει τους διάφορους αγάδες ότι είναι αναγκαίο να ενωθούν και να σχηματίσουν ένα κορδόνι στις ακτές για να αντιταχθούν στην αποβίβαση των Γάλλων. Συνενώνει αυτή τη στιγμή ένα σημαντικό σώμα στρατού υπό την πρόφαση της υποταγής του Σουλίου.
.... Είναι λίγες μέρες που αυτός ο πασάς έγραψε μια επιστολή στον κ. Μπενάκη γενικό προξενο της Ρωσίας ( με τον οποίον βρίσκεται σε αλληλογραφία) και παραπονείται έντονα για την διαγωγή των κατοίκων της Πάργας οι οποίοι προστατεύουν την αποβίβαση πολεμοφοδίων και τροφίμων για τους Σουλιώτες και τον παρακαλεί να γράψει στους Παργινούς πολύ έντονη επιστολή. Ο γενικός πρόξενος έσπευσε να ικανοποιήσει την επιθυμία του και έγραψε μια πολύ απειλητική επιστολή. Οι κάτοικοι της Πάργας εκφοβισμένοι θα στείλουν απολογητικό σημείωμα στο οποίο αρνούνται όλα όσα τους καταλογίζουν.
Στην αναφορά της 12ης Αυγούστου 1803 ο Ρομιέ γράφει για την συγκέντρωση στρατού 15 - 16.000 ανδρών από τον πασά της Θεσσαλονίκης χωρίς να είναι γνωστό αν προορίζονται για τα παράλια της Ηπείρου προκειμένου να επιτηρούν τις κινήσεις των Γάλλων από Ιταλία ή για να δράσουν εναντίον του Αλή. Για τις ενέργειες του Αλή σημειώνει:
.... Αυτός συνεχίζει να κάνει μεγάλες προετοιμασίες και πιέζει ισχυρά την κατασκευή του νέου του φρουρίου του Τεπελενίου (πλησίον των Ιωαννίνων) ( Trepelini στο κείμενο) και επιφόρτισε έναν γνωστό μου έμπορο στην Κέρκυρα να του αγοράσει δύο εκατομμύρια μπαρούτης και ένα φορτίο ρύζι ( έκανα να δοθεί είδηση γιαυτή την διαπραγμάτευση στον κόμη Μοτσενίγο και στον πρίγκηπα του Σενάτου )
Πρότεινε στους Σουλιώτες ανακωχή με τον όρο να έχει μία στρατιωτική θέση εγκατεστημένη μέσα στην περιοχή τους που θα επανδρώνονταν με φρουρά κατά το ήμισυ τουρκική και κατά το ήμισυ ρωμέικη. Αρνήθηκαν.
Στη συνέχεια αναφέρει ότι λαβαίνει πληροφορίες, που θα επιβεβαιώσει άμεσα, ότι ο νέος Βαλής Ρούμελης ο πασάς της Βοσνίας ετοιμάζει στρατό στην Κατερίνη και εφόδια στην Κόρινθο για δράση εναντίον του Αλή.
Για τον Αλή σημειώνει ότι από Πρεβεζα κυκλοφορούσε η φήμη ότι θα έστελνε 500 άνδρες στο Βουθρωτό και παρόμοιο αριθμό στην Παραμυθιά.
Αναφέρει ότι κηρύχθηκε φιρμανλής ο Μπέης της Μάνης ο οποίος αντιστέκεται στα ορεινά.
Κλείνει την αναφορά με την πληροφορία για το αγγλικό ενδιαφέρον για τα θέματα των Σουλιωτών:
.... Ο πράκτορας του άγγλου προξένου στην Κέρκυρα ήταν στην Λευκάδα όπου αγόρασε ένα φορτίο καυσόξυλων για την Μάλτα και από εκεί πήγε στην Πρέβεζα για να ενημερωθεί αν οι γάλλοι έστειλαν όπλα, εφόδια και χρήμα στους Σουλιώτες. Όλοι οι κάτοικοι απάντησαν ότι δεν είχαν καμία γνώση τέτοιων πράξεων.
Στην αναφορά της 19ης Αυγούστου 1803 δίνονται αρκετά αναλυτικές πληροφορίες για τους Τσαμαγάδες και τους Σουλιώτες.
...ο Αλή πασάς συνεχίζει να χρησιμοποιεί όλα τα μέσα για να προσελκύσει προς αυτόν τους Τσάμηδες των παραλίων της Αλβανίας, δημιουργεί σημαντικές αποθήκες στα Ιωάννινα και στο φρούριο του Τεπελενίου ( Trepelini στο κείμενο) όλοι οι κάτοικοι χωρίς διάκριση υποχρεώνονται να εργάζονται στις οχυρώσεις.
Την 11η Αυγούστου 1803 ο Χασάν Τσαπάρης αρχηγός των αγάδων της περιοχής του Μαργαριτίου μετέβη μαζί τους στην Παραμυθιά για συνομιλίες με τον Ιμπραήμ Ντέμη απεσταλμένο του πασά των Ιωαννίνων. Η συνομιλία διήρκεσε πάρα πολύ επειδή όλοι οι αγάδες μαρτυρούν μεγάλη δυσαρέσκεια έναντι του Αλή. Ο Χασάν Τσαπάρης και οι οπαδοί του αγάδες του είπανε ότι αν σε οκτώ μέρες δεν επιστρέψει τα παιδιά τους που είχε λάβει σαν όμηρους από .........( μία δυσανάγνωστη λέξη: Μάιο ;;;;) και άν δεν ελευθερώσει τον Φώτο Τζαβέλλα, ένα από τους αρχηγούς των Σουλιωτών συλληφθέντα εδώ και τρεις μήνες ενάντια στα ανθρώπινα δικαιώματα, θα εκδηλωθούν εναντίον του. Ζήτησαν επίσης και τα 80 πουγγιά που τους οφείλονται σαν μισθοί σωμάτων που έδρασαν εναντίον του Σουλίου από την πλευρά της Γλυκής. Και ανακοίνωσαν ότι αν τα στρατεύματα δεν αποσυρθούν στις 15 Αυγούστου θα τα έκαναν να αποτραβηχτούν από τις περιοχές τους. Αναμένουν απάντηση από τον Αλή σε όλες αυτές τις προτάσεις.
Την 1η Αυγούστου οι Σουλιώτες έκαναν μια έξοδο 600 ανδρών, επιτέθηκαν στα Λέλοβα κώμη στην πεδιάδα της Άρτας και σε 4 χωριά, τα λεηλάτησαν και έβαλαν φωτιά. Οδήγησαν στα βουνά τους 3.000 γίδια και πρόβατα και 400 βόδια, άλογα και μουλάρια. Αυτή τη στιγμή είναι αυτοί που επιτίθενται στον Αλή.
Πληροφορεί λοιπόν ο Ρομιέ ότι ο Αλή προοδευτικά καταφέρνει να προσεταιριστεί τους τσαμαγάδες αλλά και με το άγνωστο περιστατικό επιδρομής των Σουλιωτών στα Λέλοβα ( σήμερα Θεσπρωτικό) ότι και στο μέσο του καλοκαιριού οι Σουλιώτες είχαν ακόμη επιτυχίες στην διάσπαση του αποκλεισμού.
Αντανακλάται στις αναφορές και το ενδιαφέρον των ισχυρών δυνάμεων της εποχής, όπως με την συλλογή πληροφοριών από τους Άγγλους και την φημολογία για επέμβαση των Γάλλων από την Ιταλία.
Τέλος στην αναφορά της 14ης Σεπτεμβρίου ο Ρομιέ αφού σημειώσει ότι ο Μουχτάρ πασάς τραβήχτηκε στα Γιάννενα από τα Τρίκαλα δίνει πληροφορίες για τις προετοιμασίες του Αλή εναντίον του Σουλίου:
...ο Αλή πάντοτε ανακοινώνει τα σχέδια του να κατακτήσει με έφοδο το Σούλι και να κάνει μια επιδρομή στην Πάργα της οποίας τους κατοίκους κατηγορεί ότι ευνοούν τους Σουλιώτες. Έχει ένα σώμα από 10-12.000 άνδρες συγκεντρωμένο και έχει σχηματίσει στα Γιάννενα αποθήκη από 20.000 φορτώματα σιτάρι.
Συμπληρώνει επίσης ότι οι Ρώσοι ενώ έχουν επικοινωνία με τον Αλή από την άλλη ενθαρρύνουν τους Σουλιώτες και τους κάνουν να ελπίζουν σε άμεση βοήθεια ενώ ταυτόχρονα προωθούν την αντίληψη ότι μόνο οι Ρώσοι πρέπει να ελευθερώσουν την Ελλάδα και οι έλληνες μόνο αυτούς πρέπει να εμπιστεύονται.
Πηγή: ADEL 57CP Il.Ion. tm 3