004. Ένα αναπάντεχο όνομα

 

Στο Οθωμανικό Αρχείο παρά τω Πρωθυπουργώ ( BOA) που βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη, απόκεινται και οι κώδικες με τις φορολογικές απογραφές του 16ου αιώνα που καλύπτουν το Σούλι. Είναι γνωστές τρείς σχετικές απογραφές .

Tις δύο από αυτές μας γνώρισε το άρθρο της Ε. Μπαλτά και των συνεργατών της στην έκδοση του Φινλανδικού Ινστιτούτου του 2011.

Πρόκειται για τις αναλυτικές φορολογικές απογραφές του 1551 και του 1592.

Στοιχεία για το Σούλι βρίσκουμε και στην συγκεντρωτική απογραφή του 1521 γνωστή από σχετική έκδοση του ΒΟΑ.

Στις αναλυτικές απογραφές καταχωρίζονται πλην των επιβαρύνσεων, και τα ονόματα των αρχηγών των οικογενειών (χανέδων) του κάθε οικισμού.

 

Στην απογραφή του 1592 για το Σούλι καταχωρίζονται 238 αρχηγοί νοικοκυριών με τα μικρά ονόματα και πατρώνυμα τους. ( Για την Ήπειρο σε αντίθεση με άλλες περιοχές συναντάται σπάνια η καταχώριση με οικογενειακό όνομα αντί πατρώνυμου )

 

Την προσοχή έλκει το τρίτο από το τέλος όνομα  (236ο στη σειρά)  που στα οθωμανικά γράφεται

 "  ديمو م  مصطفى  ”

 και που στα ελληνικά διαβάζεται:

            Μουστάφα Δήμο μ(ουσουλμάνος).

 Προκύπτει λοιπόν να υπάρχει μουσουλμάνος κάτοικος Σουλίου με χριστιανικό πατρώνυμο δηλαδή πρόσφατα εξισλαμισμένος.

Μάλιστα ας σημειωθεί ότι από τα 90 περίπου χωριά του καζά Αιδονάτ,  στον οποίο υπήγετο και το Σούλι. μόνο σε άλλα δύο ( Γαρδίκι και Σάλεσι) εμφανίζονται επίσης ελάχιστοι μουσουλμάνοι.

Η παρατήρηση στηρίζεται σε μια πρώτη “διαγώνια” θεώρηση των απογραφών και απαιτείται η ολοκληρωμένη μελέτη τους για τεκμηρίωση όποιων συμπερασμάτων.

 

Επικρατεί σε πολλούς η αντίληψη ότι οι Σουλιώτες - δηλαδή οι γνωστές ιστορικές οικογένειες του  τέλους του 18ου αιώνα - ίδρυσαν το Σούλι στις αρχές του 17ου αιώνα, δηλαδή 20-30 χρόνια  μετά την απογραφή του 1592.

Σούλι όμως υπάρχει τουλάχιστον από το 1521 και μάλιστα με περίπου 1000 άτομα πληθυσμό ( περ. 250 οικ.  με 4 άτομα ανά οικ.) , αποτελώντας τον τέταρτο σε μέγεθος οικισμό του καζά Αιδονάτ μετά την Παραμυθιά, την Οσδίνα και την Τσουρίλα.

Στοιχείο που δεν μπορεί να μην αξιολογείται από όποια θεωρία για την προέλευση των Σουλιωτών, επιδιώκει την αξιοπιστία.

 

Οι απογραφές του 16ου αιώνα προφανώς θα απασχολήσουν επόμενες αναρτήσεις.

 

Πηγή: ΒΟΑ ΤΤ608